Verduurzaming zwaar transport gaat traag

In de eerste zes maanden van dit jaar steeg het aantal vrachtwagens in de Europese Unie met 3 procent. En hoewel er steeds meer elektrisch aangedreven trucks worden verkocht, blijft hun marktaandeel gering. Het aantal nieuwe dieselvrachtwagens stijgt nog steeds. Bij bestelwagens daalt het aantal nieuw ingeschreven elektrische voertuigen zelfs. Verduurzamen van transport en logistiek blijft dus een werk van lange adem. Constructeurs en transporteurs hopen dat de nieuwe Europese Commissie meer aandacht zal hebben voor alternatieve brandstoffen zoals HVO en Bio-LNG.

De cijfers van de Europese koepel van constructeurs ACEA liegen er niet om: in de eerste jaarhelft van 2024 werden fors meer elektrisch aangedreven vrachtwagens ingeschreven: liefst de helft meer dan een jaar eerder. Vooral in Duitsland blijkt de elektrische motor aan te slaan: daar werd een stijging genoteerd met 113%. Het betekent dat intussen meer dan de helft van de Europese elektrische trucks op Duitse bodem rondrijdt. 

Toch blijft elektrisch vrachtwagentransport voorlopig een fenomeen in de marge. Het marktaandeel van elektrische aandrijving bedraagt nu net geen 2%. Ruim 95% van de Europese vrachtwagens rijdt op diesel, een stijging van 2,6% in vergelijking met de eerste helft van 2023. Het resterende marktaandeel van 2,4% gaat naar andere aandrijvingen, in hoofdzaak LNG-trucks. 

Het verduurzamen van goederentransport over de weg gaat dus traag. Bij de bestelwagens noteerde ACEA zelfs een daling van het aantal nieuwe elektrische voertuigen (- 3,7%), terwijl er wel 15% meer bestelwagens werden ingeschreven. Hybride bestelwagens gingen er wel op vooruit (+ 8,3%). Maar ook bij bestelwagens geniet diesel nog altijd de voorkeur, met een marktaandeel van bijna 85%. 

Eén van de problemen is dat veel vrachtvervoer over langere afstanden gebeurt en elektrisch laden dan een hinderpaal kan vormen. Truckconstructeurs blijven daarom inzetten op alle mogelijke aandrijvingen. Hans ­Binnendijk van Scania Benelux: “We kijken naar de mix van energiedragers die vandaag beschikbaar zijn, en die ook betaalbaar zijn. Op basis daarvan ontwikkelen we onze technologieën. Voor de lange afstand blijven we inzetten op diesel, waarbij op termijn zonder problemen hernieuwbare brandstoffen als biodiesel en HVO kunnen worden gebruikt. Voorts hebben we een gamma methaanmotoren, die zowel op fossiele LNG als bio-LNG kunnen rijden. En we zien finaal ook een toekomst voor elektrisch rijden op de lange afstand.”

De Europese Commissie koos tijdens de afgelopen legislatuur resoluut voor het uitfaseren van verbrandingsmotoren, wat de facto betekent dat ze enkel toekomst zag in elektrisch rijden, zowel voor auto’s als vrachtvervoer. Voor haar nieuwe legislatuur liet commissievoorzitter Ursula Von der Leyen al verstaan dat ze nu toch een technologieneutrale aanpak wil uitwerken, waarin ook synthetische brandstoffen een rol krijgen. Dat zou zowel de transporteurs als de constructeurs van vrachtwagens meer perspectief moeten bieden. 

Het transportbedrijf Denecker uit Veurne is één van de transporteurs die jaren geleden al stappen zette om zijn ecologische voetafdruk te verminderen. Toen LNG voor vrachtvervoer zijn intrede maakte in België, investeerde Denecker in eigen tankstations. LNG heeft immers een lagere CO2-uitstoot dan diesel. Het bedrijf gelooft ook in Bio-LNG en andere technologieën om zijn transport verder te verduurzamen. Bedrijfsleider Mathieu Vander Paelt: “Van beleidsmakers zowel regionaal, federaal als Europees, verwacht ik dat ze een duidelijke keuze maken om alle alternatieve brandstoffen te omarmen. En dus niet enkel de batterijtechnologie. Want in de bestaande voertuigen kunnen wij heel snel de molecule aanpassen naar Bio-LNG of HVO bij diesel. En dan kunnen we vanaf morgen verder ­decarboniseren.” 

Vlaanderen wil elektrificatie versnellen 
De Vlaamse overheid investeert intussen 3 miljoen euro om de uitrol van laadinfrastructuur voor zwaar wegvervoer te versnellen. Het geld gaat naar 19 projecten, ingediend door transportbedrijven en uitbaters van laadinfrastructuur. De oproep richtte zich zowel tot publieke laadinfrastructuur langs snelwegen als semipublieke laadinfrastructuur bij bedrijven, gekoppeld aan lokale opwekking van energie, opslag en load balancing.

Het merendeel van de ingediende projecten betreft investeringen in laadsystemen, maar er waren ook projecten voor softwareondersteuning. Die is essentieel voor de aansturing van het voertuig en het plannen en uitvoeren van oplaadsessies. De Vlaamse overheid verwacht dat ze dit verder zal moeten ondersteunen om het succes van elektrisch vrachtvervoer te stimuleren. 

Tegen eind 2025 zal Vlaanderen naar verwachting meer dan 10.000 laadequivalenten voor zwaar vrachtvervoer tellen. Op die manier komt het beleid ook tegemoet aan de Europese richtlijn die vereist dat er voldoende laadinfrastructuur beschikbaar is langs het trans-Europese snelwegennet.