Digitaliseringstrajecten plaatsen kmo’s voor grote uitdagingen

Als de maakindustrie in België een toekomst wil hebben, moet ze nog efficiënter worden. Inzetten op digitalisering en innovatieve, slimme technologieën is meer dan ooit een noodzaak. Door het moeilijke economische klimaat zijn grote en complexe investeringen echter niet evident. De technologiesector probeert daarom de bestaande drempels voor de maakindustrie zo veel mogelijk te verlagen.  

De Vlaamse maakindustrie digitaliseert volop. Zo blijkt uit een bevraging die het strategisch onderzoekscentrum Flanders Make vorig jaar uitvoerde dat de digitale maturiteit van de Vlaamse maakindustrie er in vergelijking met 2019 merkbaar op vooruitgegaan is. “Toch is er nood aan een extra groeiversnelling. Nog heel wat bedrijven, zeker kmo’s, hebben vandaag nog geen plan of strategie voor digitalisering. Tussen de grote en kleine bedrijven gaapt een groot gat”, weet Ger van den Kerkhof, projectleider bij Flanders Make.

Tegelijkertijd staan de kmo’s in de maakindustrie vandaag onder grote druk door de moeilijke economische context voor industriële bedrijven. Die is het gevolg van de inflatie en de concurrentie uit lageloongebieden. “Hierdoor zijn kmo’s minder happig om te investeren in digitaliseringsprojecten. Bovendien zijn we in Vlaanderen van nature uit ook wat meer risico-avers”, aldus Kris van de Voorde, Business Program Manager bij imec. 

Hoewel een tempoversnelling dus aan de orde is, ligt het kmo-speelveld bezaaid met vertragende factoren. “Als we de maakindustrie in België willen houden, moet er nu volop nagedacht worden over manieren om op een goedkopere manier en op grotere schaal te produceren. Dat begint bij het design van je producten met het oog op geautomatiseerd produceren”, verduidelijkt Geert Willems, die aan het hoofd staat van het Electronics Design and Manufacturing Forum (EDM), een initiatief van imec om meer vlot maakbare kwaliteitselektronica te ontwikkelen en de integratie ervan te bevorderen in slimme producten en machines. 

De operatoren zijn hoe dan ook cruciaal in dit hele verhaal. “Alles staat of valt uiteraard bij goed opgeleide of getrainde arbeidskrachten. Iedereen die in de gedigitaliseerde omgeving aan de slag is, moet mee zijn. Precies daarom hebben we bij imec en Flanders Make momenteel een proeftuin lopen waarin we de cognitieve en operationele support van de operatoren bekijken”, vult Van de Voorde aan. 

Dat is ook de boodschap die het Factory of the Future-label wil uitdragen. Deze erkenning, die jaarlijks wordt uitgereikt door technologiefederatie Agoria en expertisecentrum Sirris, bekroont bedrijven die met succes een digitale transformatie realiseren, waarbij ook de menselijke factor aandacht krijgt. “Wat nog te weinig beseft wordt, is dat Industrie 4.0 het hele bedrijf aangaat. Het bouwt voort op de bestaande menselijke en technologische realiteit, die beter wordt ingezet”, aldus van den Kerkhof. 

De technologiesector zet daarom actief in op bewustwording. “Voor ons is het belangrijk dat kmo’s de weg vinden naar ons. We proberen dus nadrukkelijk aanwezig te zijn op het terrein, op beurzen zoals Indumation of Advanced Engineering. We faciliteren ook contacten via onze eigen grote events, zoals het jaarlijkse Flanders Make Symposium of het Imec Technology Forum”, verduidelijkt Kris Van de Voorde. 

De strategische meerwaarde van digitalisering faciliteren, is ook de doelstelling van het DIGITALIS-project, dat gecoördineerd wordt door Flanders Make. “Verscheidene onderzoeks- en onderwijsinstellingen steken de koppen bij elkaar om de toekomst van de maakindustrie te verzekeren”, klinkt het bij Ger van den Kerkhof. “Samen proberen we de drempels om te digitaliseren te verlagen voor kmo’s. We stimuleren hen om te investeren in digitale technologieën, bieden trainingen aan en helpen de juiste financiering te vinden. De technologieën die we aanbieden gaan van pakweg robotica tot AI, maar ook basiskennis rond het ontwerpen en maken van de elektronica die het hardware-
platform vormt.”

Bedrijven die hier interesse in hebben, kunnen een gratis inspiratiesessie volgen en via DIGITALIS ook rekenen op een Europese korting op investeringen. De rol van de EU neemt dus ook op dit vlak toe. “Denk maar aan de groeiende regels rond verplichte verduurzaming via rapportering. De facto dwingen die de maakindustrie om na te denken over de eigen werking en op zoek te gaan naar efficiëntiewinst. Dan kom je uiteraard terecht bij digitalisering en de adoptie van nieuwe technologie”, besluit Kris Van de Voorde.