Het uitoefenen van een bestuurdersmandaat in een vennootschap is niet zonder risico’s. Bestuurders kunnen namelijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade die zij veroorzaken aan de vennootschap of aan derden ingevolge een overtreding of fout in de uitvoering van hun mandaat. Bovendien zullen contractspartijen van een vennootschap binnenkort de bestuurders van die vennootschap sneller rechtstreeks aansprakelijk kunnen stellen. Een adequate bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering wordt belangrijker dan ooit.
Bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld voor diverse zaken: gewone bestuursfouten, misdrijven tegen derden of tegen de vennootschap, fiscale schulden, strafrechtelijke overtredingen, inbreuken op het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) of de statuten of het verkrijgen van onrechtmatig financieel voordeel bij belangenconflicten.
Er zijn tevens specifieke aansprakelijkheidsgronden voor bestuurders in geval van een faillissement. Zo kan een bestuurder onder meer aansprakelijk worden gesteld voor het geheel of een gedeelte van de schulden van een failliete vennootschap in geval van:
· kennelijk grove fouten die hebben bijgedragen tot het faillissement van de vennootschap
· wrongful trading, namelijk de kennelijk onredelijke voorzetting van een kennelijk reddeloos verloren onderneming, zonder redelijke kans op herstel.
Niet enkel formeel benoemde bestuurders kunnen deze aansprakelijkheid op basis van voormelde gronden riskeren. Feitelijke bestuurders – die dus geen formeel mandaat hebben maar in de praktijk toch het bestuur waarnemen – moeten ook waakzaam zijn.
Wanneer een bestuurder effectief aansprakelijk wordt gesteld, kunnen de bedragen van de aansprakelijkheid worden beperkt in functie van de omvang van de vennootschap. Dit wordt de “cap” op de aansprakelijkheid genoemd, al merken we in de praktijk dat dit veelal dode letter blijft. Een bestuurder kan zich hiervoor laten verzekeren.
Vanaf de inwerkingtreding van het nieuwe buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht – vermoedelijk vanaf 1 januari 2025 – zullen bestuurders ook rechtstreeks aansprakelijk kunnen worden gesteld door contractspartijen van de vennootschap, indien zij een fout van de bestuurder kunnen aantonen waardoor zij schade hebben geleden. Dit was vroeger niet mogelijk. Ook hier geldt dat deze bestuurder weliswaar slechts aansprakelijk zal zijn voor “beslissingen, daden of gedragingen die zich kennelijk buiten de marge bevinden waarbinnen normaal voorzichtige en zorgvuldige bestuurders, geplaatst in dezelfde omstandigheden, redelijkerwijze van mening kunnen verschillen.”
Belangrijk hierbij is dat bestuurders niet met hun vennootschap kunnen overeenkomen dat deze de aansprakelijkheid overneemt. Het blijft onduidelijk of vennootschappen kunnen afspreken elkaars bestuurders niet aan te spreken; er blijft een risico bestaan dat deze bepaling in geval van een geschil wordt vernietigd door de rechtbank.
Aangezien bestuurders voortaan sneller kunnen worden aangesproken, raden we alle bestuurders aan om hun aansprakelijkheidsverzekering onder de loep te (laten) nemen, rekening houdende met deze nieuwe wetsbepalingen.
Wanneer aandeelhouders op de jaarlijkse algemene vergadering kwijting verlenen, kan de bestuurder niet langer aansprakelijk worden gesteld door de vennootschap voor fouten uit het afgelopen jaar. Deze kwijting is onherroepelijk, maar derden kunnen nog steeds aansprakelijkheidsvorderingen instellen als zij fout, schade en oorzakelijk verband aantonen.
Bestuurders die ontslag nemen, raden we aan om voorlopige kwijting te vragen aan de aandeelhouders op de bijzondere algemene vergadering en later definitieve kwijting op de jaarlijkse algemene vergadering die beslist over de jaarrekening van het desbetreffende boekjaar waar de ontslagnemende bestuurder nog bestuurder was.
De inwerkingtreding van het nieuwe buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht maakt het voor contractspartijen eenvoudiger om bestuurders aansprakelijk te stellen. Kwijting verleend door aandeelhouders biedt bescherming tegen vorderingen van de vennootschap, maar niet tegen derden. Bestuurders dienen hun aansprakelijkheidsverzekering te herzien om adequaat beschermd te zijn tegen deze risico’s.
Neem dan rechtstreeks contact op met Titeca.
Contact opnemen