Energiecrisis doet transportsector naar adem happen

​“We verliezen almaar meer terrein op het buitenland”

Er stond nog nooit zoveel file op de Belgische wegen. En dat is opvallend, want er rijdt wel minder verkeer rond. Vrachtverkeer is daarentegen wel toegenomen en verwacht wordt dat die trend zich de komende jaren nog zal verderzetten. “Dat doet vermoeden dat het goed gaat in onze sector, maar niets is minder waar. Stilaan worden de hoge brandstofprijzen voor onze Belgische transporteurs onhoudbaar”, stelt Isabelle De Maegt van beroepsorganisatie Febetra.

De coronatijd, waarin je zonder files op je bestemming kon geraken, lijkt ver achter ons. Meer nog: de files waren dit najaar nog langer dan voor de pandemie. “Het toenemende vrachtverkeer speelt daarin zeker een rol, maar vrachtverkeer is niet de enige boosdoener. Ook het personenvervoer ligt aan de oorzaak van al dat fileleed. Er mag dan wel meer thuis gewerkt worden, als we de auto nemen doen we dat vaak allemaal samen op hetzelfde moment”, stelt Isabelle De Maegt. 

Het verkeer spreiden en vrachtwagens ’s nachts laten rijden, is dan een mogelijke oplossing. “Maar de hele keten moet dan wel volgen. Zo moeten niet alleen de haventerminals, maar ook de andere bedrijven ‘s nachts toegankelijk zijn, zodat bestuurders zonder extra kosten hun container kunnen lossen. Daarnaast pleiten we als federatie ook voor meer gecombineerd vervoer. Maar ook hier stoten we op hindernissen. Zo zit je met een overslagkost voor de transporteurs. En zij hebben het al zo moeilijk.”

Transporteurs zagen de brandstofprijs in een jaar tijd met maar liefst 40% toenemen. Isabelle De Maegt: “Maar dat is niet de enige kost die de hoogte in schoot. Ook de personeelskosten namen toe en zullen, omwille van de nakende loonindexering, verder blijven stijgen. Bovendien bouwde de federale overheid de terugvorderbare accijnzen op professionele diesel af. Bijgevolg zat er voor onze transporteurs niets anders op dan de prijsstijgingen aan de klanten door te rekenen.”

“Dat proberen we wel, maar dat is niet zo eenvoudig”, stelt Wim Boydens, zaakvoerder van transportbedrijf 4D Trans uit Torhout, gespecialiseerd in het transport van voedingswaren. “Voor de koeling van onze vrachtwagens tanken wij ook rode diesel. En die prijs is eveneens gestegen. Daarnaast werd ook het additief AdBlue fors duurder. Die stijgingen krijgen veel minder aandacht en kunnen we bijgevolg moeilijker verklaren en doorrekenen. Onze marges komen dus onder druk te staan.”

Wim zocht dan maar naar manieren om zijn overheadkosten te drukken. “Zo hebben we recent geïnvesteerd in nieuwe planningssoftware, om te optimaliseren. Andere investeringen staan on hold, want reserves hebben we momenteel niet. We kunnen moeilijk met verlies rondrijden.Bij de Vreese Logistic uit Oudenaarde horen we een gelijkaardig verhaal. “Ook wij hebben de laatste jaren geïnvesteerd in nieuwe software. Nieuwe investeringen zijn er momenteel niet gepland, dat laten de economische vooruitzichten niet toe. Door onze dieselclausule wekelijks te herzien, proberen we de stijgende prijzen wel op te vangen. Ze zijn gewoon te volatiel en we moeten kosten sneller kunnen doorrekenen”, stelt Pepijn De Vreese. 

Wat 2023 zal brengen is nog koffiedik kijken, maar de vooruitzichten zijn somber. “We stevenen af op een recessie en voor onze sector, die voornamelijk uit kmo’s bestaat, weegt dat altijd zwaarder door. Meer dan ooit hebben we vandaag een duidelijk plan nodig over hoe we de transportsector in België zuurstof kunnen geven”, vindt Isabelle De Maegt. “De concurrentie uit het buitenland, waar de loonkosten lager liggen, de lonen bovendien niet automatisch geïndexeerd worden en de accijnzen aan de pomp ook lager zijn, wordt er ook niet minder op. De concurrentiekracht van onze Belgische transportondernemingen staat dus onder druk en we moeten nu in actie schieten voor het te laat is.”