De meerwaardebelasting: wat u als ondernemer echt moet weten

“De impact lijkt groot, maar met de juiste voorbereiding blijft alles beheersbaar”

Er is veel rond te doen: op 1 januari 2026 wordt in ons land de meerwaardebelasting ingevoerd. Dat politici er maandenlang over gedebatteerd hebben, heeft geleid tot complexe regels die veel vragen oproepen. Toch hoeven ondernemers niet te panikeren. “Het belangrijkste is om nu al voorbereidingen te treffen zodat je niet voor verrassingen komt te staan”, zegt Erik Suijs, Tax Director bij VGD.

In een land waar de belastingdruk al hoog is, komt er volgend jaar nog een meerwaardebelasting bij. Helemaal onverwacht is dat niet. België is een van de laatste landen in Europa die een dergelijke heffing doorvoert. “Vanaf 2026 wordt de meerwaarde bij de verkoop van financiële activa zoals aandelen, obligaties, beleggingsfondsen, verzekeringsproducten, crypto en zelfs goud belast aan 10%”, zegt Erik Suijs. Een belangrijke kanttekening daarbij is dat de maatregel enkel natuurlijke personen, vzw’s en stichtingen treft. “Verkoop van aandelen door vennootschappen valt er dus niet onder. En alleen de meerwaarde die na 1 januari 2026 wordt opgebouwd zal worden belast.” 

Hoe de fiscus straks rekent

De regelgeving is complex en bevat heel wat uitzonderingen. Zo is er voor natuurlijke personen met een aanmerkelijk belang – meer dan 20 procent van de aandelen van een bedrijf – een getrapt tariefregime met een vrijstelling van 1 miljoen euro. Pas vanaf een meerwaarde van 10 miljoen euro betaal je de volledige meerwaardebelasting van 10 procent. “Het is dus cruciaal dat elke ondernemer minstens 20% bezit op het moment van de verkoop, want je zal dan een stuk minder belastingen betalen”, stelt Suijs. Daarom is het ook verstandig om binnen je onderneming de aandeelhoudersstructuur te bekijken en waar nodig te herschikken. “Doe dat wel tijdig, want als het pas vlak voor een verkoop gebeurt, kan zo’n operatie vragen oproepen.”

Het basistarief ligt dus op 10% op de gerealiseerde meerwaarde vanaf 1 januari 2026. Om die toekomstige meerwaarde te berekenen, moet de waarde van de onderneming worden vastgeklikt per 31 december 2025. Eén van de wettelijk voorziene methoden hiervoor, die ook door de fiscus toegepast zal worden, is de bedrijfskasstroom (EBITDA) van een bedrijf vermenigvuldigd met een factor 4, plus het eigen vermogen. “Maar die formule is in feite te simplistisch en leidt in vele gevallen tot onderschatting. Een onafhankelijke waardering geeft een veel realistischer beeld.”

Correct waarderen: de beste voorbereiding

Zeker start-ups zijn bij zo’n onafhankelijke waardering gebaat. “Omdat jonge bedrijven vaak nog geen winst maken, resulteert de standaardformule in een kunstmatig lage waarde en dat kan hun toekomstige belastbare basis vertekenen”, verduidelijkt Erik Suijs. Hetzelfde geldt voor vastgoedvennootschappen. “Die realiseren doorgaans lage EBITDA-cijfers, waardoor de standaardmethode slechts een beperkte waardering oplevert. Bovendien houdt de wetgever geen rekening met de marktwaarde van het vastgoed, die vaak veel hoger ligt dan de boekwaarde. Ook in die gevallen is een onafhankelijke waardering dus sterk aan te raden.”

Voor een correcte waardering kunnen ondernemers alvast aankloppen bij VGD. “En dat is geen overbodige luxe, want die waardering vormt een stevige basis tegenover de fiscus.” Paniek is voor Suijs ook niet nodig: de eerste jaren zal de impact van de wetgeving eerder beperkt zijn en er is ook nog tijd om zich voor te bereiden. “De meerwaardebelasting wordt de nieuwe realiteit, maar wie nu al de juiste stappen zet, is beter gewapend voor morgen.”