Hoe kan je als zelfstandige je vermogen beschermen?

Ondernemen is risico nemen. Als zelfstandige beschik je over een stuk minder zekerheden dan een werknemer, wanneer je ziek wordt, bijvoorbeeld. Ook wanneer je met pensioen gaat, kan je financiële situatie onzeker zijn. Gelukkig zijn er mogelijkheden om je vermogen als zelfstandige enigszins te beschermen. Vermogen- en successieplanner Dominique Haelewyn en fiscaal adviseur Aaron Vervaeke geven vijf tips & tricks mee om jouw vermogen te beschermen.

1. Verklaring onbeslagbaarheid eigen woning

“Onbekend maakt onbemind. En toch is deze bescherming eenvoudig en nuttig”, verklaart Dominique. “Als zelfstandige ben je persoonlijk aansprakelijk voor alle schulden die tijdens de activiteit worden aangegaan. Elke zelfstandige kan immers de eigen woning laten beschermen tegen het merendeel van de schulden die opgebouwd worden tijdens de zelfstandige activiteit. Dit geldt voor handelaars, vrije beroepers, tot bedrijfsleiders van vennootschappen.”

Deze bescherming geldt vanaf het ogenblik dat een verklaring wordt afgelegd bij de notaris. Alle nieuwe schulden vanaf het afleggen van deze verklaring zijn bijgevolg afgeschermd en schuldeisers kunnen de eigen woning van de zelfstandige niet uitwinnen. Een aantal schulden, zoals fiscale schulden, vallen uiteraard niet binnen deze begrenzing. 

2. Gewaarborgd inkomen

“Het beschermen van de eigen woning is een goede start, maar in geval van arbeidsongeschiktheid zal dit weinig soelaas brengen”, gaat Aaron verder. “Om een inkomensverlies tijdens de zelfstandige activiteit te compenseren, raden we aan om een verzekering gewaarborgd inkomen af te sluiten. Naast de (beperkte) vergoeding die je ontvangt vanuit het ziekenfonds kan je een bijkomende vergoeding krijgen om zo toch een behoorlijk maandelijks inkomen te hebben.”

Hoe hoog die bescherming moet zijn, kan je zelf kiezen, maar je dient uiteraard wel rekening te houden met het huidige inkomen. Een bijkomend voordeel is dat de premies fiscaal aftrekbaar zijn. “Het afsluiten van een dergelijke verzekering vereist in de meeste gevallen wel een gezondheidsonderzoek”, verduidelijkt Aaron.

3. Bedrijfsleidersverzekering

Ben je bedrijfsleider van een vennootschap, dan is het aangeraden om privé de vorige twee beschermingen aan te gaan. Maar via de verzekering gewaarborgd inkomen, kan ook de vennootschap haar inkomsten beschermen. Via een bedrijfsleidersverzekering of Keyman-verzekering kan je de financiële continuïteit en stabiliteit van je onderneming waarborgen. 

“Deze polis verzekert tot 80% van de omzet van het bedrijf. Indien je niet langer in staat zou zijn om de activiteiten uit te oefenen – wegens arbeidsongeschiktheid – dan ontvangt de vennootschap een rente om de vaste kosten (huur, personeel…) door te betalen”, gaat Aaron verder.

“Bij overlijden zal de vennootschap een kapitaal ontvangen dat, bijvoorbeeld, gebruikt kan worden om één of meerdere investeringskredieten af te betalen, of om een nieuwe bedrijfsleider aan te trekken. Deze verzekering wordt dus vaak afgesloten door eenmansvennootschappen of door kmo’s waarbij één persoon een centrale rol (Keyman) speelt.”

4. Zorgvolmacht

Ook de overgang van het opgebouwde vermogen naar de volgende generatie verdient aandacht. Het gaat dan om de overdracht van het vermogen zelf, bijvoorbeeld via een schenking, maar ook over de regelingen die je kan treffen om naasten beslissingsmacht te geven wanneer je daar zelf niet meer toe in staat bent. “Via een zorgvolmacht kan je aan iemand anders een volmacht geven om beslissingen te nemen in jouw plaats voor het geval je dit zelf niet meer kan. Denk maar aan dementie of coma”, verklaart Dominique.

5. Jouw pensioen: VAPZ en IPT

Elke zelfstandige heeft zijn eigen manieren om pensioenopbouw te doen. Als eenmanszaak kan dit via het afsluiten van een VAPZ. Dit eindkapitaal wordt voordelig belast en is veelal de eerste stap die genomen wordt. Ook deze premies zijn fiscaal aftrekbaar. “Let hier echter op: vaak zitten in de premies VAPZ ook een bescherming gewaarborgd inkomen. Betaal dus geen twee keer voor eenzelfde bescherming”, waarschuwt Aaron. 

Daarnaast kan via de vennootschap vervolgens nog een bijkomend kapitaal opgebouwd worden door het opstarten van een individuele pensioentoezegging (IPT). Ook deze premies zijn, binnen de zogenaamde 80%-grens, fiscaal aftrekbaar. Minister Van Peteghem wil dit principe echter grondig aanpassen in zijn geplande fiscale hervorming. Laat je dus goed adviseren.