Biogas: een groen gas met vele toepassingen

VERKO ZET GFT OM IN GROEN GAS

In het kader van de energietransitie is er ook een rol weggelegd voor biogas. Verko, de afvalintercommunale van de regio Dendermonde-Wetteren, produceert dankzij een nieuwe vergistingsinstallatie biogas uit gft-afval. Dat biogas wordt als duurzame energiebron gebruikt. Samen met kennisplatform Biogas-E, partner voor wie in aanraking wil komen met anaerobe vergisting, licht Verko het proces, de voordelen en toekomst van biogas toe.

Vlaanderen telt ongeveer 25 afvalintercommunales die instaan voor het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval. Verko haalt huisvuil op bij 90.000 ophaalpunten van Buggenhout tot Melle. Restafval, pmd en papier en karton worden verzameld en afgevoerd naar verwerkingsinstallaties, maar gft en snoeihout bewerkt Verko zelf. Directeur Peter De Leeuw: “Sinds de jaren ‘70 maken we compost van het gft-afval en snoeihout in onze composteerinstallatie. Er gaat 40.000 ton gft in, met als resultaat zo’n 20.000 ton compost. Dat eindproduct wordt aangeboden aan particulieren, potgrondfabrikanten, tuinaanleggers, enz.”

In 2021 koos Verko het pad van de groene energie. Het bouwde een vergistingsinstallatie in een toren van 30 meter hoog. Sinds vorig jaar wordt het ingezamelde gft-afval nu omgevormd tot biogas. “We bouwden een voorvergistingsinstallatie, waarmee we het gft omzetten in digestaat. Dit tussenproduct wordt gemengd met groenafval, om te composteren in tunnels. Het nevenproduct van die anaerobe vergisting is biogas, een gas dat ontstaat als gevolg van de biologische afbraak van organisch materiaal”, legt Peter uit.

De vergistingsinstallatie was een zware investering en vraagt veel energie om te laten draaien, maar daar komt het biogas perfect van pas. “Het groene gas wordt via een warmtekrachtkoppeling omgezet in elektriciteit en warmte. De elektriciteit gebruiken we voor onze eigen behoefte en de rest wordt op het net geïnjecteerd. Met de warmte houden we de vergister op temperatuur en brengen we het composteerproces op gang”, aldus de Verko-directeur.

Een deel van het biogas wordt omgezet in biomethaan, een groen substituut voor aardgas. “Het gas wordt opgezuiverd en krijgt voor de veiligheid de typische gasgeur mee. Na een kwaliteitscontrole, uitgevoerd door de netbeheerder, gebruiken we het biomethaan als brandstof voor onze ophaalwagens. Verko heeft een eigen vulstation voor zijn wagenpark en die van de naburige gemeenten. Een ander deel gaat via een injectiecabine in het publieke gasnet. Zo moeten we minder brandstof aankopen en verdienen we ook iets door de levering aan het net”, gaat Peter verder.

De vzw Biogas-E is in 20 jaar tijd uitgegroeid tot het centrale aanspreekpunt voor anaerobe vergisting in Vlaanderen. “Als onafhankelijk kennisplatform willen we de Vlaamse biogassector ondersteunen in haar ontwikkeling. We werken op vier domeinen: kennisverspreiding via diverse kanalen om een brede doelgroep te bereiken, het stimuleren van onderzoek en ontwikkeling om innovaties te versnellen, beleidsondersteuning als bruggenbouwer tussen de overheid en de sector, en ten slotte zijn we ook een netwerkorganisatie voor onze eigen leden, die contacten heeft met een resem aan Vlaamse organisaties, maar ook met de Waalse en Europese tegenhangers”, legt Biogas-E-coördinator Tine Vergote uit.

Biogas-E ondersteunt ontwikkelingen, zowel van grootschalige als kleinschalige biogasproducenten. Het ziet nog veel potentieel voor dit duurzame gas. “Dankzij verschillende projecten wordt de marktopname van biomethaan in Europa versneld en worden nieuwe kostenefficiënte oplossingen voor bio­methaanproductie onderzocht. Verder willen we samen met Vlaamse en Turkse partners de rendabiliteit van vergistingsinstallaties verhogen door een doorgedreven valorisatie van het digestaat, en willen we via een ander Europees project toegankelijke kennis rond nutriëntenrecuperatie en circulaire bio-economie verspreiden onder de agrarische sector. We zijn ook betrokken bij twee Vlaamse projecten rond vergisting en nabewerking op boerderijschaal enerzijds en de rendabiliteit van pocketvergisting op witloofbedrijven anderzijds”, geeft Tine als voorbeelden.

Ook Verko werkt aan verdere optimalisatie van zijn installatie. “Samen met de ingenieurs van Dranco, die onze vergistingsinstallatie ontworpen hebben, proberen we ons proces te optimaliseren en zo efficiënt mogelijk te maken.” Daarbij moet de afvalverwerker rekening houden met de klimatologische omstandigheden.

“We hadden een droge zomer, er komt minder gras binnen in de winter, dus moeten we een andere manier van behandelen uitproberen. We werken toe naar één doel: zoveel mogelijk gas en elektriciteit zelf opwekken, want energie die je zelf maakt, is energie die je niet moet kopen”, concludeert Peter De Leeuw.