WOUTER TORFS MAAKT DE BALANS OP

“Een onderneming is meer dan een machine om geld te maken”

Wouter Torfs was altijd al een zakenmens met een groot hart voor mensenzaken. Na 37 jaar aan het hoofd van Schoenen Torfs stapt hij nu uit de karavaan, en blikt dankbaar terug op wat geweest is. Op z’n 65ste werd hij voorzitter van CAW Groep, die koepel van de Centra voor Algemeen Welzijnswerk. Hij wil de organisatie meer naamsbekendheid en slagkracht geven, en haar belangen verdedigen bij de politiek. Business Vlaanderen maakt de balans op met Wouter Torfs, aan de hand van zeven vragen die een blik in het hart en de ziel van de ondernemer opleveren.

Hoe zou je jezelf typeren in drie kernwoorden? 

Wouter Torfs: Dan sta ik graag even stil bij een aantal kernwaarden die voor mij belangrijk zijn: eerst en vooral liefde, voor de mensen rondom mij, voor de wereld om me heen en de dingen die ik doe. Vervolgens blijven leren en groeien. Ik vind persoonlijke ontwikkeling heel belangrijk en ik haal ontzettend veel voldoening uit het ontdekken van nieuwe dingen. En tenslotte genieten. Er zit ook een bourgondiër in mij die houdt van de aangename dingen des levens.

Die drie aspecten bepalen ook de klemtonen die ik professioneel leg. Als ik terugblik op mijn carrière bij Torfs dan is liefde, houden van het bedrijf en van de mensen die er werken, altijd mijn belangrijkste motor geweest. Ik ben ook heel mijn leven workshops en cursussen blijven volgen, ik ben blijven groeien. Dat heeft de evolutie van het bedrijf mee beïnvloed. Veel medewerkers zijn gevolgd in dat traject van persoonlijke ontwikkeling. En ik heb altijd veel plezier gevonden in mijn werk. Het is zo belangrijk dat je doet wat je graag doet. Een aangename werkomgeving waar mensen zich gelukkig, op hun plaats en gewaardeerd voelen, was het streven bij Torfs. Werken mag ook een beetje genieten zijn hé. 

Waar ben je het meest trots op? 

Wouter Torfs: Met Schoenen Torfs hebben we het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in Vlaanderen een duwtje gegeven. Daar ben ik trots op. Toen ik 37 jaar geleden begon in het bedrijf, had je sociaal bewogen ondernemers die aan filantropie deden, die geld gaven aan de missies of aan een lokaal initiatief. Fantastisch. Maar het fundamentele besef dat een onderneming meer is dan een machine om geld te maken en mensen tewerk te stellen, is een relatief nieuw gegeven. 

Voor mij betekent MVO in essentie dat de aandeelhouder niet de enige stakeholder is. Er zijn ook de medewerkers, de klanten, de samenleving. Als je duurzaam en relevant wil blijven, als je echt een verschil wil maken als bedrijf voor het algemeen welzijn, dan moet je ook voor hen zorg dragen. En dan zal de winst ook maatschappelijk zijn, niet ­enkel ­financieel. 

Dat inzicht is vandaag stilaan algemeen erkend en Torfs heeft daar een belangrijke rol in gespeeld, door de manier waarop we omgaan met onze medewerkers en klanten. Een samenleving laat zich kennen aan de manier waarop we zorg dragen voor elkaar. 

Wat is jouw grootste talent? 

Wouter Torfs: Ik denk dat ik goed ben in het bevestigen en stimuleren van talent. Vertrouwen geven en zelfvertrouwen helpen vinden, mensen overtuigen van hun waarde en uniciteit, dat gaat mij goed af. Ons DNA is voor 99% hetzelfde, maar in dat ene unieke procent zit nu net de schoonheid en de diversiteit. Ik vind het belangrijk om mensen attent te maken op dat unieke dat hen bijzonder maakt. Het is voor mij één van de belangrijkste peilers van ‘a great place to work’. Laten schitteren wat in essentie aanwezig is, maar wat mogelijk verstopt zit achter foute meningen en overtuigingen – ik kan niet, ik mag niet, ik ben niks waard. Als je het talent van mensen laat schitteren, dan zet je ze sterker in hun schoenen. 

Ben je een emotionele mens? 

Wouter Torfs: Ja, absoluut. Dat is deels het gevolg van mijn aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. Heel veel mannen van mijn generatie zijn opgevoed met een zeker dedain voor emoties. Enkel het hoofd telt en van daaruit leid je je leven en neem je beslissingen. Ik heb geleerd dat er zoveel meer is. Om te weten wat waardevol is in je leven, moet je ook emoties toelaten. 

We kijken in het Westen voornamelijk door ‘the eye of the senses’ en ‘the eye of the mind’, zegt de Amerikaanse filosoof Marc Gafni. De wetenschap en alles wat waarneembaar is enerzijds en de ratio en de logica anderzijds. Maar er is ook ‘the eye of the heart’. Kijken en leven vanuit het hart geeft je andere informatie, andere wijsheid en een ander perspectief en dat is minstens zo waardevol. 

Ondernemend Vlaanderen, maar ook onze samenleving algemeen, kijkt en handelt te weinig uit het hart. Het is stilaan tijd om verder te evolueren naar een meer hartsgedragen menszijn. We hebben de aarde uitgeput, de vreselijkste wapens gemaakt en een egocentrische win-loose matrix gecreëerd: als ik win dan verlies jij. Dat systeem zit op zijn limieten. Het gebrek aan respect en aandacht voor het klimaat, de wereldwijde conflicten die massale uitroeiing riskeren, de groeiende armoedekloof… Het zijn zoveel tekenen die ons vertellen dat het fundamenteel anders moet. We hebben nood aan een transformatie van homo sapiens tot homo amor, die op een andere manier in het leven staat.

Waar sta jij voor op ’s ochtends? 

Wouter Torfs: Ik kijk naar buiten en ik zie vogeltjes zitten in de haag: simpel en zo schoon. De schoonheid van het leven, daar sta ik voor op. Het leven in zijn totaliteit, met al zijn uitdagingen en zijn moeilijke momenten, want die horen er ook bij. Maar als je het wil zien, is het toch een ongelofelijk cadeau. En ik weet het, dat is niet altijd simpel. 

Voor mij persoonlijk betekent dat bijvoorbeeld ‘uit mijn hoofd komen’. Niet piekeren, me niet verliezen in donkere gedachten, maar in het nu stappen, in de kracht van het moment. Ik ben wel een beetje een piekeraar. Ik identificeer me soms te veel met de negatieve doembeelden die rondspoken. Maar dan mis je compleet de schoonheid van wat er hier en nu is. 

Het gevaarlijkste moment om te gaan piekeren is voor mij ’s ochtends vroeg, rond een uur of vijf. Het is te vroeg om op te staan, maar slapen lukt ook niet meer omdat die hele molen in je hoofd op gang draait: ik moet nog zus en waarom heb ik toen niet zo… vreselijk. Dan sta ik gewoon op en begin ik aan de dag. Vastpakken wat er voor je ligt en genieten van wat er is. En vaststellen dat er altijd wel iets is om dankbaar voor te zijn. Ik ben een heel dankbare mens.

Waar geloof je in? 

Wouter Torfs: Ik geloof in de kracht van de liefde. Die zit in de hele kosmos. Wat heeft ervoor gezorgd dat we van de oerknal geëvolueerd zijn naar alles wat er rondom ons is vandaag? Toch het hele proces van aantrekken en samenkomen van atomen en neutronen, van eenheid vormen. Ik geloof dat er in het universum een doelgerichtheid zit naar meer schoonheid, diepere connectie, meer samen. Ook dat is voor mij liefde. Elke mens die geboren wordt, is het resultaat van een diepe connectie, van aantrekking en samensmelten. Dat is de drive van de kosmos. 

Nog iets wat ik van Gafni heb geleerd: “Love is merely a perception”, het is een manier van kijken. Het is meer dan een emotie die ons toevallig overkomt. Liefde is een keuze. Als je bewust kijkt vanuit liefde, vanuit je hart, dan heb je als vanzelf meer aandacht voor de schoonheid en het unieke van elke mens. Dan zie je bijvoorbeeld dat een medewerker meer is dan een middel om winst te maken, dat hij of zij een uniek individu is met eigen passies en talenten. Je moet het gewoon wíllen zien. 

Liefde is ook een kunst die je moet oefenen. Ons onderwijs verwaarloost het hart. We moeten onze kinderen leren dat liefde een spiertje is dat ze kunnen trainen. Dat is ook mijn oproep aan onze samenleving: laten we meer leven vanuit het hart en aandacht hebben voor wat echt waardevol is in het leven. Dat is een oefening die ieder van ons kan maken. Maar we hebben ook leiders nodig die beslissingen nemen vanuit waarden en vanuit het hart. Leiders met een bewustzijn, die verder kijken dan het eigenbelang. 

Ben je goed in afscheid nemen? 

Wouter Torfs: O nee. Ik ben heel slecht in afscheid nemen. Ik neem altijd ‘voorlopig’ afscheid. Ik ben bezig met een afscheidsronde langs de 80 Torfswinkels, die ik individueel bezoek omdat de kans op een persoonlijk gesprek groter is. Op 20 maart organiseren we dan een medewerkersdag waarop ik nog eens van iedereen afscheid neem. Bij elk bezoek zeg ik dus: “Tot op de medewerkersdag!” En dan zal het zijn: “Ik kom nog wel eens langs in de winkel!” Hoe langer ik dat afscheid kan uitstellen, hoe beter. En het zal nooit definitief zijn. Mijn medewerkers zijn mijn familie. En dat blijf je voor de rest van je leven. Die deur trek je nooit helemaal toe.