Ondanks economische onzekerheid, ziet Voka de toekomst positief in

“De Kempen zijn de economische turbo van Vlaanderen”

De regio Geel-Turnhout is één van de sterkst groeiende economische regio’s in Vlaanderen. Ze heeft een sterke verbondenheid met de chemische cluster in de haven van Antwerpen en telt een aantal grote farmaceutische spelers en belangrijke maakbedrijven. Toch kondigen zich uitdagende tijden aan, zo blijkt uit een recente bevraging van Voka. Hoe staat de regio ervoor? We vroegen het aan Tom Laveren, gedelegeerd bestuurder van Voka Mechelen-Kempen.

De bedrijven in het arrondissement ­Turnhout hebben een straf parcours afgelegd. Voka Mechelen-Kempen maakte een economische analyse en kwam tot een verrassende conclusie. Tom Laveren: “Als je kijkt naar de periode 2005-2023 – net geen 20 jaar dus – zie je een enorme stijging van het bruto binnenlands product. Dat bbp is de optelsom van alles wat we maken, doen en produceren. In die 19 jaar zie je dat het bbp is verdubbeld. Dat is gigantisch. Daarmee staat de regio Kempen op nummer 1 in Vlaanderen, op het vlak van groei.” 

De toegevoegde waarde van de regio Kempen is nu goed voor 26 miljard. “Als je onder de motorkap gaat kijken, zie je dat de industrie dé motor is van die toegevoegde waarde. De industrie, met bijvoorbeeld de sterke aanwezigheid van de farmasector en maakbedrijven, is goed voor 40 procent van de toegevoegde waarde. Als Vlaanderen de motor is, dan is deze regio de ‘turbo van Vlaanderen’, de regio die écht vooruitgaat.”

Indicatoren staan op rood 

Niettemin staan een aantal indicatoren op rood, bleek uit de meest recente ondernemersbevraging. 1 op 5 bedrijven verwacht een krimp, mogelijk zelfs met herstructurering. “We hebben te kampen met structurele problemen. De loonkosten zijn de voorbije vier jaar met 20 procent gestegen door de automatische indexering. De productie en productiviteit zijn niet evenredig gestegen”, geeft de CEO van Voka aan. “Veel plant­managers in de regio moeten dat gaan uitleggen aan het internationale moederbedrijf. Dat zijn moeilijke discussies.” 

Maar dat is niet het enige. Van Laveren verwijst ook naar de energiefactuur. “Zeker voor energie-intensieve bedrijven is dat een handicap. De concurrentie met buitenlandse bedrijven die veel minder hoge energiekosten hebben, is pittig. We kijken dan ook naar wat de nieuwe federale regering zal ondernemen. Het moét er echt op zijn, want zij zit aan de knoppen om onze bedrijven concurrentiëler te maken.” Een ander probleem is dat de chemische sector in een dip zit. Uit zich dat ook in de bedrijven in de regio, die gelinkt zijn met de cluster in de Antwerpse haven? “Deze industrie gaat door zwaar weer, het is de moeilijkste periode in 15 jaar tijd. Maar ik wil niet te negatief zijn. De hele regio Kempen en Mechelen samen is er in 2024 in geslaagd om bijna 500 miljoen euro aan buitenlandse investeringen binnen te halen. Dat is voor mij een teken dat we heel straffe en innovatieve bedrijven in onze regio hebben. Een pluim op de hoed van CEO’s en plantmanagers die alles uit de kast halen voor de toekomst van hun bedrijf”, vindt Tom Van Laveren.

Lokale besturen moeten aan de bak

Om het potentieel van de regio verder te valoriseren, is er meer nood aan ruimte om te ondernemen. Het is voor Voka Mechelen-Kempen dé topprioriteit. “629 hectare industriegrond in de regio Mechelen-Kempen zit geblokkeerd. Dat is 8 procent van alle industriegrond in deze regio. We roepen op om een snelle ‘go’ te geven voor die gronden. Want tegen 2040 is er de bouwshift waarbij we in principe geen nieuwe terreinen meer kunnen aansnijden. Terwijl de vraag naar ruimte bij de bedrijven nog toeneemt.” 

Ook essentieel, en een vaak gehoorde verzuchting: snellere en vlottere vergunningen. Tom Laveren: “Eén op de drie vergunningen in deze regio wordt vroegtijdig stopgezet. Vaak omdat de procedure te lang duurt of te complex is. Dat wil zeggen dat die investeringen niet doorgaan. Dat is nefast voor onze economie. Dat zijn minder jobs, minder investeringen, maar ook minder inkomsten voor de stad of gemeente.” Op het vlak van ruimte en vergunningen hebben de lokale besturen belangrijke tools in handen. Maar Voka verwacht meer. “Een lokaal bestuur kan ook een verschil maken op de arbeidsmarkt. Door meer mensen te activeren. Eén op de vijf mensen in deze regio is niet op zoek naar werk. Voor de hele regio samen zijn dat 91.000 mensen. Dat aantal gaat maar traag naar beneden. Terwijl al die handen nodig zijn, als we de groeimotor van Vlaanderen willen blijven.”

Snelweg is geen snelle weg meer

Een dossier dat de komende jaren zeker moet worden aangepakt is dat van de E313. “De filelengte richting Antwerpen is er met 44 procent toegenomen in amper 10 jaar tijd. In de andere richting – naar Hasselt en Luik – is de lengte zelfs verdubbeld. Dat is niet langer houdbaar”, stelt Tom Laveren. “We pleiten daarom voor de invoering van 2 x 3 rijstroken, in beide richtingen. Zeker nu de Oosterweelwerken 3 jaar langer duren dan voorzien. En we zijn ook voorstander van een slimme kilometerheffing voor alle weggebruikers. Want de E313 is echt geen snelle weg meer.”