De introductie van zelfrijdende trucks wordt voorbereid

Logistieke sector ziet een groot potentieel

De Vlaamse transportsector wordt geconfronteerd met verschillende economische en sociale uitdagingen: een groot tekort aan chauffeurs, dagelijkse lange files, de nood om haar ecologische voetafdruk te beperken, enzovoort. Eén van de oplossingen schuilt in zelfrijdende trucks. 10 jaar geleden lachte men dat concept nog weg, maar vandaag wordt een auto of een truck die autonoom kan rijden stilaan een realiteit.

Onderzoek door Federaal Planbureau, de Belgische federatie van wegvervoerders en logistieke dienstverleners, toont aan dat tegen 2040 een groei van maar liefst 20% van het goederentransport wordt verwacht. Er zijn meer goederen die van a naar b moeten geraken, maar sinds een aantal jaren is er in de West-Europese transportmarkt een nijpend tekort aan chauffeurs. “We zochten en vonden tijdelijk een oplossing door meer Oost-Europese chauffeurs achter het stuur te plaatsen, maar die instroom blijkt onvoldoende en het aanbod is ondertussen uitgeput”, legt Benny Smets, voorzitter van Febetra en CEO van ­Ninatrans, uit.

Eenzelfde problematiek doet zich voor in de Verenigde Staten. “Zoals we al vaker gezien hebben, komen we in een situatie terecht waarbij een radicale verandering zal doorgevoerd worden omdat er geen alternatief meer voor handen is”, verduidelijkt Benny. En daarmee wijst hij op het inschakelen van zelfrijdende trucks. De ontwikkeling van zulke voertuigen is al een tijd aan de gang. ­Mercedes-Benz liet in 2015 een eerste demonstratievoertuig zien in Europa. Ook in ons land werden sindsdien al test­ritten uitgevoerd. 

De eerste stappen

Toch zijn zelfrijdende trucks nog niet voor morgen. De Vlaamse overheid en imec slaan wel de handen in elkaar om slimme mobiliteitsoplossingen zoals zelfrijdende of telebediende voertuigen uit te rollen. “Met proefprojecten willen we inzichten vergaren die kunnen bijdragen aan een wettelijk kader voor op afstand bestuurde en zelfstandig rijdende voertuigen”, zegt Steven Latré, hoofd AI bij imec.

Alvorens zelfrijdende trucks op de openbare weg mogen en zich dus tussen andere weggebruikers begeven, worden de mogelijkheden en beperkingen ervan uitvoerig getest op een afgesloten parcours. “Tijdens de testperiode lag de focus enerzijds op het evalueren van de nieuwste camera-, radar- en lidartechnologieën, anderzijds op het testen van de reactietijden op gevaarlijke situaties bij verschillende snelheden en omstandigheden.” 

Binnenkort volgt ook een test op de openbare weg, waarbij de verbinding tussen de geconnecteerde verkeerslichten en de zelfrijdende of op afstand aangestuurde voertuigen getest zal worden. “Als de integratie van verschillende technologieën resulteert in een aanzienlijke verbetering van de verkeersveiligheid bij telebestuurd en autonoom rijden, kan dat een doorbraak betekenen voor bredere acceptatie van autonoom transport of telebediend besturen”, aldus Steven Latré.

Hybride oplossing

Telegestuurd rijden kan in de toekomst een tussenstap zijn voor zelfstandig rijdende trucks, of kan zelfs een blijvende functie worden. “Dit combineert menselijke controle en AI, bijvoorbeeld in vrachtvervoer: trucks rijden autonoom tijdens daluren, en operatoren grijpen in bij complexe situaties. Dit biedt oplossingen voor het chauffeurstekort, groeiende transportvolumes en files”, verduidelijkt Latré.

Ook Benny Smets gelooft in het potentieel van een hybride oplossing: “We gaan er misschien niet onderuit kunnen dat er iemand aanwezig blijft in het voertuig om in te kunnen grijpen wanneer nodig, maar het niveau van opleiding en certificering zal lager kunnen liggen.”

Acceptatie of afwijzing?

Volledig autonoom rijdende voertuigen hebben dus nog behoorlijk wat obstakels te overwinnen alvorens we ze in het verkeer zullen tegenkomen, maar de belangrijke eerste stap is alvast gezet. “Imec ontwikkelt hiervoor sensortechnologie, maar zet ook in op het testen van deze technologie in realistische omstandigheden”, voegt Steven Latré van imec nog toe.

Naast de technologische haalbaarheid, staat de sector nog voor een andere uitdaging: gaan de beslissingsnemers, zoals de overheid, bereid zijn om die grote stap te zetten en die verantwoordelijkheid te nemen? “Rekening houdend met een psychologisch standpunt geloven wij vanuit de sector dat de meest geloofwaardige toekomst de hybride oplossing zal zijn, waarbij hulpmiddelen zoals AI ingeschakeld worden naast menselijke controle, al dan niet vanop afstand. En of dit op Europees niveau of per land zal beslist worden, blijft op dit moment een nog groot vraagteken”, besluit Benny Smets, voorzitter van Febetra.