“We moeten ons nog scherper profileren in specifieke tech niches”
Als het over onderzoek en ontwikkeling gaat, is Leuven één van de topregio’s in Europa. Met onder meer KU Leuven, UZ Leuven, imec en een rist hightech bedrijven, vormt de regio een broeihaard van innovatie. Om de verdere ontwikkeling van die kenniseconomie te stimuleren is er Leuven MindGate, een vzw die de spil in het ecosysteem vormt, innovatoren bijeenbrengt en Leuven ook internationaal promoot. Bijna 10 jaar na de oprichting blijft die missie actueel. “We moeten voldoende talent – ook uit het buitenland – weten te vinden om onze koppositie te vrijwaren”, stelt managing director Jan Paesen.
De imec-toren, een landmark in de Leuvense regio, is het beste bewijs hoe academisch onderzoek zich vertaald heeft in een economische dynamiek. Sinds 1984 heeft het onafhankelijke onderzoekscentrum een wereldwijde koppositie opgebouwd in micro- en nanotechnologie. “En dat blijft een enorm inspirerend voorbeeld”, steekt Jan Paesen van Leuven MindGate van wal. “Zeker nu Europa beseft heeft dat het veel meer strategische autonomie nodig heeft om haar economie te vrijwaren. Het fundamenteel onderzoek dat imec vertaalt in concrete toepassingen, moeten we verder laten evolueren naar pilootlijnen. Hopelijk leidt dat op termijn ook naar meer eigen productie in Europa. Zo kunnen we integrale waardeketens uitbouwen vanuit een wetenschappelijke innovatie.”
Leuven heeft de juiste voedingsbodem daarvoor. “Hier is ontzettend veel knowhow en talent aanwezig. Kijk naar wat de ingenieurs van de Groep T-campus hebben gepresteerd met hun zonnewagen, om maar één voorbeeld te geven. De universiteit heeft één van de meest performante tech transfer offices, om ontwikkelde intellectuele eigendom te vermarkten via partnerships met de privésector of via spinoffs. Jaarlijks gaat dat over meer dan 3.000 contracten en een tiental startups”, aldus Paesen.

Het is op dat kruispunt dat Leuven MindGate een cruciale rol speelt. De organisatie werd in 2016 opgericht onder auspiciën van de stad Leuven, KU Leuven, UZ Leuven, imec en een reeks private partners. “Als samenwerkingsplatform zwengelen wij het ecosysteem aan. 425 organisaties zijn lid. We organiseren events voor hen, zorgen voor kruisbestuiving tussen onderzoekers en bedrijven, matchen start-ups met gevestigde waarden en ontwikkelen projecten om de kenniseconomie in de regio te versterken. Eén van de grootste verdiensten van de afgelopen 10 jaar is dat we ervoor hebben gezorgd dat er heel korte lijnen zijn tussen alle betrokkenen. We kunnen heel snel contacten leggen om nieuwe kansen te creëren.”
Om de ambities waar te maken, heeft zowel de Leuvense onderzoeks- als bedrijfswereld nood aan talent. En daar knelt het schoentje. Jan Paesen: “De uitstroom van babyboomers is nu groter dan de instroom van nieuwe mensen. AI zal dat probleem gedeeltelijk oplossen, maar dan nog blijft de nood aan brains hoog. We moeten dus internationaal talent naar Vlaanderen aantrekken. Onze universiteit telt bijvoorbeeld 15.700 buitenlandse studenten. Als je die na hun studies hier wil houden, moet je zorgen voor betaalbare huisvesting, voor een kader zodat hun familie naar hier kan komen, dat die zich hier ook thuis voelt, enz. De overheid kan dat faciliteren, bijvoorbeeld door de taalregelgeving soepeler te maken.”
Leuven MindGate heeft recent ook een project rond talentpooling opgezet. “De bedoeling is dat we beschikbaar talent sneller kunnen rekruteren, door kandidaten uit te wisselen tussen verschillende organisaties. Heel concreet: IT-bedrijf easi heeft kortgeleden 150 nieuwe medewerkers aangeworven. Tijdens die procedure heeft het bedrijf 500 sollicitanten gescreend. Er zijn dus bij wijze van spreken 350 ‘zilveren medailles’: mensen die het net niet hebben gehaald. Zulke waardevolle kandidaten willen we in een pool verzamelen waar andere hr-diensten dan mee aan de slag kunnen gaan”, geeft de managing director aan. Zijn organisatie gaat dat project servicen.
Een ander probleem waar de regio mee kampt, is het tekort aan betaalbare ruimte om te ondernemen en betaalbare huisvesting. “Hiervoor zoeken we naar oplossingen op regionaal niveau, richting Tienen, Diest en Aarschot. Enerzijds omdat die steden op korte afstand liggen met goeie mobiliteit, maar ook omdat we mogelijkheden zien om bijvoorbeeld in Tienen, waar je al Tiense Suiker en Citribel hebt, een onderzoekscentrum rond food tech op te richten.”
Om Leuven ruimer op de kaart te zetten, werkt het zeskoppige team van Paesen samen met Flanders Investment and Trade (o.a. om buitenlandse delegaties aan te trekken) en met Vlaio. Leuven MindGate wil zich met Leuven ook inschrijven in de reeks stadsfestivals van het overheidsinitiatief Flanders Technology & Innovation 2026. “We willen STEM promoten bij een breed publiek en technologie onder de aandacht brengen van ondernemers. We moeten jongeren zo vroeg mogelijk warm maken voor wetenschap, technologie, engineering en wiskunde. De nood aan talent zal immers nog jaren hoog blijven.”

Als rolmodel voor de verdere ontwikkeling van de kenniseconomie kijkt Leuven MindGate onder meer naar Eindhoven, waar Brainport een sterke reputatie heeft en waar de vroegere Philips-vestiging omgevormd is tot High Tech Campus. “Eindhoven heeft zich gespecialiseerd in domeinen als nanotech en fotonica en heeft een duidelijk masterplan voor regionale economische ontwikkeling. Wij kunnen daarvan leren: we moeten ons nog meer concentreren op specifieke niches om die succesvol te kunnen ontwikkelen tot waardeketens. Er is onder meer potentieel in hardware engineering, mechatronica, health & lifesciences, biotech en data”, besluit Jan Paesen. “We zijn alvast in overleg met de regio Eindhoven, zodat we elkaar kunnen versterken.”