Hét toonaangevende zakenplatform voor Vlaanderen
Kunnen we langer wachten om ons familiaal bedrijf over te laten?
Filip De Clercq: “Overnames begeleiden is veel meer dan waardebepalingen en begeleiding bij overnamedocumenten. Een overnamebegeleider is een empathische coach voor de bedrijfsleider en zijn familie zowel voor, tijdens als lang na de overdracht of verkoop.”

Kunnen we langer wachten om ons familiaal bedrijf over te laten?

De overheid wil langer werken aanmoedigen om de pensioenen te kunnen betalen en om haar begroting onder controle te houden. Familiebedrijven motiveren werknemers om langer actief te blijven, als antwoord op de war for talent. Een hogere pensioenleeftijd helpt een beetje. De pensioenleeftijd wordt bepaald door de leeftijd en het aantal dienstjaren. Eigenaars van familiale bedrijven moeten bij overdracht of verkoop van hun bedrijf met veel meer criteria rekening houden dan de enkel hun leeftijd. Verandert de verhoging van de pensioenleeftijd van medewerkers iets aan het startmoment van een familiale overdracht of de opstart van het verkoopstraject van een familiebedrijf?

Wanneer begin je als bedrijfsleider met de voorbereiding van je overdracht? Hoelang voor je kan of wil stoppen? Wanneer begin je aan een overdracht? Wanneer start je met de verkoop van je familiebedrijf? Is er een ideaal moment?

Loontrekkenden gaan al vanaf 60 jaar op pensioen. Hierdoor ontstaat er naar jou als bedrijfsleider van een familiaal bedrijf een externe druk om vanaf 50 jaar te starten met de voorbereidingen voor overdracht of verkoop van jouw familiaal bedrijf. Voor velen is 50 jaar veel te vroeg. Ze voelen zich te jong om hun bedrijf of hun functie los te laten. Ze willen nog geen beslissingen nemen over hun familiaal bedrijf. Ook niet over hun eigen leven. Leeftijd is voor ondernemers van familiebedrijven niet het enige criterium. 

Ondernemers hebben drie leeftijden

Als ondernemer moet je bij het nemen van de beslissing om jouw familiaal bedrijf over te dragen of te verkopen je niet beperken tot het criterium van kalenderleeftijd. Je mag rekening houden met twee andere subjectieve leeftijden. Met jouw biologische leeftijd en je ondernemersleeftijd. De biologische leeftijd is een inschatting van de fysieke conditie waarin het lichaam zich bevindt. Met medische tests en fysieke proeven kunnen artsen deze leeftijd bepalen. Zij kijken naar de slijtage en maken een inschatting van jouw potentiële levensverwachting. Op basis van wetenschappelijk en statistisch onderzoek gaan zij jouw lichaam vergelijken met een groep van leeftijdsgenoten. De biologische leeftijd wordt ook uitgedrukt in jaren. Je kan een kalenderleeftijd hebben van 50 jaar maar een biologische leeftijd van slechts 40 jaar of van al 65 jaar in functie van je fysieke conditie.

De derde leeftijdbepaling die meespeelt in het beslissingsmoment om over te dragen of verkoop is de ondernemersleeftijd. Deze leeftijd is een unieke combinatie van de levenscyclus van jouw familiebedrijf, de passie, drive en de goesting die je als ondernemer nog hebt om het familiaal bedrijf te blijven leiden. Een ondernemer gestart op 45 jaar heeft op 50 jaar absoluut nog geen behoefte aan overdracht. Er zijn succesvolle familiale ondernemers die op 75 jaar perfect samenwerken met hun kinderen of externe CEO en nog geen behoefte hebben om los te laten. Ondernemersleeftijd is individueel, subjectief en moeilijk door derden te bepalen. Deze is bedrijfs- en persoonsgebonden en net zoals de kalender- en biologische leeftijd sterk afhankelijk van het energieniveau van de bedrijfsleider. 

Filip De Clercq, FiLDOR Corporate Finance BV

Het juiste moment bepalen

Het moment van overdracht of verkoop van een familiaal bedrijf wordt voornamelijk bepaald door de combinatie van de drie leeftijden en het energieniveau van de bedrijfsleider. Net zoals een sporter heb je als ondernemer drie energieniveau’s. Ze zijn individueel verschillend en schommelen voortdurend in de tijd.

Het eerste energieniveau is het fysieke energieniveau. Dit wordt bepaald door jouw manier van leven, voeding, beweging en sporten. Dit niveau kan gemeten worden door een cardiogram, door betere sporttoestellen of sportuurwerken. Een goede conditie en gezondheid geven een hoger energieniveau. Je kan dit energieniveau bijsturen en onderhouden. Meestal hebben ondernemers al een goede basis door hun hoge activiteitsgraad en gezonde levenswijze.

Het tweede energieniveau is het mentale energieniveau. Dit niveau wordt bepaald wordt door de mate waarin je als ondernemer jouw bedrijfsdoelstellingen bereikt. Bereik je ze vlot dan zal je een hoger mentaal energieniveau hebben. Heb je een reeks aan professionele tegenslagen moeten verwerken dan zal je een lager mentaal energieniveau hebben. Dit energieniveau kan je moeilijker zelf bepalen. 

Het derde energieniveau is het emotioneel energieniveau. Dit wordt bepaald door jouw emotioneel evenwicht. Je mag nog zo sterk zijn, nog zo stoer, nog zo goed scoren met je bedrijf, je hebt emoties. Een medische tegenslag, het verlies van een dierbare, gezondheidsproblemen bij je partner. Dit verlaagt jouw emotioneel energieniveau. De geboorte van een kind of kleinkind verhoogt het.

Het energieniveau als ondernemer is zoals bij een topsporter. Het is altijd maximaal even hoog als het laagste van de drie energieniveaus. 

Als ondernemer mag je nog zo gezond leven, werken en sporten als je mentaal of emotioneel onder druk staat dan blijft je energie beperkt. Soms haken sporters af op toptornooien of presteren er ondermaats. Nochtans zijn ze perfect gezond en optimaal getraind. Soms presteren ze minder omdat ze mentale of emotionele energie te kort komen. Net zoals bij een topsporter zal ook bij jou als ondernemer de mentale conditie bepalend zijn om verder te doen of te stoppen.

Het kan perfect dat je als ondernemer nog veel goesting en passie hebt in je bedrijf. Maar tegenslagen of emotionele druk kunnen jouw lichaam en geest blokkeren. Het vraagt van jou veel energie. Energie die je nodig hebt om jouw bedrijf te leiden. 

Het juiste moment bepalen om je familiaal bedrijf over te dragen of te verkopen is een complexe oefening voor jou als ondernemer die je best samen maakt met je adviseurs en je overnamebegeleider. Samen moet je de mix van leeftijd en energieniveaus in kaart brengen. Dit is slechts een van de vele oefeningen die je moet combineren met marktkennis, marktanalyse, operationele, financiële en fiscale analyses. Dit vraagt tijd, deskundigheid en expertise. Hiervoor heb je deskundigen nodig. Dit is geen eenvoudige oefening. Het empathisch vermogen van je vertrouwenspersonen en overnamebegeleider spelen hierin een belangrijke rol.

De hogere pensioenleeftijd van de medewerkers kan een impact hebben op sommige operationele analyses over het bedrijf. Maar de beslissing om over te dragen of te verkopen wordt bepaald door veel meer elementen. Ook al hebben we langere levensverwachtingen en gaan onze medewerkers later op pensioen, dit speelt niet om langer te wachten met de start van een overnametraject. 

De markt verandert steeds sneller. Ook al is 50 het nieuwe 30, regelmatig stilstaan bij de toekomst van jouw familiaal bedrijf is ­verstandig. Praat hier tijdig over met je ­overnamebegeleider. 

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details