Deze Factories of the Future zijn klaar voor de toekomst

Onze maakindustrie staat voor vele uitdagingen: de strijd om talent blijft woeden en tegelijk moet de competitiviteit worden verzekerd in tijden van inflatie en globale concurrentie. Bedrijven die vooruitziend zijn en blijven investeren in digitalisering, automatisering en duurzaamheid gelden in diverse sectoren als rolmodellen: het zijn ‘Factories of the Future’. Business Vlaanderen bracht een aantal ervaringsdeskundigen uit die fabrieken van de toekomst rond de tafel: Hendrik Baeke van TE Connectivity, Bart Verlinden van innovatiecentrum Sirris, Wouter Van haute van Altachem, en
Pieter-Jan De Man van STAS.

Al sinds 2015 bekronen technologiefederatie Agoria en innovatiecentrum Sirris jaarlijks een aantal bedrijven als “Factories of the Future”. Daarvoor is een methodiek ontwikkeld, waarbij een externe jury een audit uitvoert, die peilt naar de maturiteit in zeven transformaties. Bedrijven die de audit met succes doorstaan, mogen dan drie jaar lang de titel dragen. 

Bart Verlinden van Sirris: “Intussen zijn er in België 55 fabrieken van de toekomst. Dat zijn heel uiteenlopende bedrijven: van kleinere kmo’s tot vestigingen van multinationals, actief in metaalbewerking, elektronica, voeding, chemie of farma. Dankzij die verscheidenheid kunnen we aantonen dat Industrie 4.0 niet beperkt blijft tot voorbeelden als Amazon of Airbus, maar ook succesvol wordt toegepast bij het bedrijf om de hoek, bij wijze van spreken.” 

Eén van de Factories of the Future van het eerste uur is TE Connectivity. De vestiging in Oostkamp, die ruim 700 medewerkers telt, ontwikkelt en produceert elektromechanische componenten voor de automobielsector, zoals connectoren en sensoren. “We haalden onze eerste award in 2016 en konden de titel in 2019 en 2022 verlengen voor drie jaar”, vertelt manager Hendrik Baeke, die projectleider Factory of the Future is. “In het begin wilden we vooral bewijzen waar we goed in waren. Intussen is het een mindset, het zit in de geest van alle medewerkers om steeds beter te willen doen. Het is een project dat binnen onze Oostkampse vestiging gekend is en gedragen wordt.” 

Altachem, een kmo uit Harelbeke die ventielen produceert voor het afvullen van bussen PU-schuim, en zijn gamma aanvult met PU-schuimpistolen en siliconepistolen, werd dit jaar voor het eerst bekroond. Wouter Van haute: “Wij moeten ons differentiëren van concurrentie uit China. Die heeft niet alleen een kostenvoordeel, we zien ook dat de kwaliteit van Chinese concurrenten almaar beter wordt. Onze uitdaging is dus om een steeds hogere kwaliteit te bieden, flexibel te zijn en lean te werken: dat betekent zoveel mogelijk efficiëntie halen en onze processen en producten continu verbeteren. Het label Factory of the Future erkent die inspanningen. Het is fijn dat we dat met ons 30-koppig team hebben kunnen halen.”

STAS, producent van trailers, zelflossers en kippers in Waregem en Doornik, ervaart dat de ambitie om Factory of the Future te zijn, het bedrijf sinds 2019 geen windeieren legt. “We wilden onze wendbaarheid verhogen door Industrie 4.0 te implementeren en de medewerkers meer centraal te stellen in onze productie. De award halen was een kers op de taart”, stelt director Pieter-Jan De Man. Omdat de producten van STAS investeringsgoederen zijn, daalde het aantal bestellingen de voorbije jaren als gevolg van de opeenvolgende crisissen. “Maar we doen het minder slecht dan de concurrentie. We hebben sneller geanticipeerd op grondstofprijzen, we konden intern beter schakelen en finaal is onze rendabiliteit ook minder gedaald. Zonder dit traject zou dat wellicht heel anders uitgedraaid zijn.”

Een goed geoliede, flexibele organisatie met een duidelijke visie heeft dus meer kans op slagen. Dat heeft ook TE Connectivity ervaren. Hendrik Baeke: “Al in 2014 werkten we onder impuls van onze toenmalige plant manager Eric Verhelst een strategie uit om meer toegevoegde waarde te creëren en een sterkere organisatie te worden. Die bleek helemaal aan te sluiten bij de doelstellingen van de Factory of the Future-methodiek. Voor een productievestiging van een multinational in Vlaanderen is dat continu aanpassen en verbeteren erg belangrijk: wij moeten ons immers binnen de eigen groep ook blijven bewijzen tegenover onze collega’s in lageloonlanden. De inspanningen voor het Factory of the Future-project hebben zeker geholpen om onze activiteiten hier te verankeren.”

Agoria en Sirris zijn zich daar bewust van. Een recente bevraging bij 40 maakbedrijven toont aan dat de gevolgen van de Brexit, Covid-19 en de oorlog in Oekraïne zich nog altijd laten voelen. “Bedrijven geven aan dat die crisissen een zware impact hebben gehad. Velen ondervinden dat het investeringsritme nog niet terug op peil is. De toeleveringsketen blijft kwetsbaar en China wordt steeds flexibeler en kwalitatiever”, aldus Bart Verlinden. “Daarom herbekijken we onze methodiek om na te gaan hoe we de juiste impulsen kunnen blijven geven rond de actuele uitdagingen zoals bijv. ecologisch produceren, een meer geïntegreerde aanpak van de transformaties uit het programma en het versterken van de keten tussen toeleveranciers en producenten.” 

Over de jaren heen zijn de Factories of the Future ook een hecht netwerk geworden. Pieter-Jan De Man: “Vroeger was STAS een erg gesloten bedrijf. Nu wisselen we veel meer informatie uit, zowel in grotere webinars als in directe contacten, één op één, met andere fabrieken van de toekomst. Iedereen beïnvloedt en inspireert elkaar met best practices, dat is voor mij één van de grote sterktes van dit programma.”

“Als kleinere organisatie, met een productieploeg van 8 medewerkers is het toepassen van Industrie 4.0 en lean manufacturing voor ons niet zo makkelijk”, vult Wouter Van haute van Altachem aan. “Dankzij dit netwerk kunnen we aan cherrypicking doen. Door een tip van STAS konden we het rendement van onze productie 2% opdrijven. En omgekeerd kwam een delegatie van TE Connectivity kijken naar ons WMS-systeem voor interne logistiek. Daarnaast is ook de Duitse groep LINDAL, waar we deel van uitmaken, geïnteresseerd in onze evolutie. Enkele agile en lean-projecten die wij ontwikkeld hebben, worden nu ook getest in andere vestigingen.”

Ook Hendrik Baeke beaamt: “Wij staan al ver in het traject van Factory of the Future, maar vinden het belangrijk om ons te blijven benchmarken tegenover collega’s. Procedures en structuren binnen een multinational hebben veel voordelen, maar ook een nadeel: we zijn soms niet zo flexibel als kmo’s. Het is dan verfrissend om in vertrouwen te kunnen spreken over hoe je de uitdagingen kan aanpakken: wat werkt en wat niet? We halen daar veel inspiratie uit. De belangrijkste les vind ik persoonlijk dat we in alles ondernemend moeten blijven.”

De toekomst zal uitdagend blijven. Al was het maar omdat de technologie razendsnel blijft evolueren. “Soms merken we dat er wat Industrie 4.0-moeheid optreedt bij sommige bedrijven”, weet Bart Verlinden. “Maar er is geen weg terug. Artificiële Intelligentie lijkt nu nog een ver-van-mijn-bed-show, maar heel veel problemen die zich stellen, zullen binnen afzienbare tijd op te lossen zijn met deze technologie. Ook data en machine learning bieden heel wat perspectief. Voor kantoorprocessen staat dit al op punt, maar voor manufacturing moeten de goeie cases nog ontwikkeld worden. Bovenal zal het erop aankomen om technologie op de juiste manier in te zetten om operatoren in productie maximaal te ondersteunen. Zo helpen we tegelijk het structurele tekort aan arbeidskrachten mee op te lossen.”