Nicolas Vyncke (Ingenium) maakt de balans op

“Ik wil bewijzen dat je winst kan maken met duurzaamheid”

Op 1 april zette Nicolas Vyncke een stap opzij bij Ingenium en nam Jan Desmet het roer over als CEO. Zelf wordt hij uitvoerend voorzitter van de Raad van Bestuur. Nicolas is van plan een heel actief bestuurder te worden en wil tijd vrijmaken voor die dingen die er in het verleden te vaak bij inschoten: nog meer bezig zijn met zijn medewerkers en met klanten, en nog harder trekken aan de duurzaamheidskar. Het signaal is ook: in dit bedrijf kan je alles bereiken als je het hard genoeg wil. Jan Desmet begon ooit als junior ontwerpingenieur en is nu CEO. Een mooi moment voor Nicolas Vyncke om de balans op te maken. 

Wat is jouw grootste talent? 

Nicolas Vyncke: Ik denk dat ik goed kan luisteren. Ik merk soms tijdens vergaderingen, dat een aantal mensen niet gevoeld hebben wat er aan de andere kant van de tafel gezegd en bedoeld werd. Ik heb geleerd om door te luisteren te capteren wat voor iemand echt belangrijk is, wat iemand echt zegt. Echt luisteren, dat betekent voor mij ook proberen geduldig te zijn in al mijn ongeduld (lacht). Er zouden veel zaken opgelost kunnen worden als mensen tenminste de moeite zouden doen om elkaar te begrijpen. Want ik wil natuurlijk ook dat het vooruitgaat, dat dingen bewegen. Maar dat gaat niet als je je als een stormram gedraagt. 

Als je mensen mee kan krijgen in je verhaal – door oprecht te luisteren, door te weten wat belangrijk is voor hen – bereik je uiteindelijk veel sneller je doel. Een Afrikaans gezegde leert ons: als je snel wilt gaan, ga dan alleen, als je ver wil geraken, ga dan als een team. Bij Ingenium werken wij met quasi zelfsturende teams, gericht op specifieke klantengroepen, die een warme plek zijn om ingenieurstalenten te laten ontbolsteren. Medewerkers worden begeleid en getraind in hun persoonlijke ontwikkeling om te evolueren naar jobs die ze het liefste doen. Het feit dat Jan nu CEO is geworden, is het duidelijkste bewijs dat als je mensen kansen geeft, ook door goed te luisteren, ze heel ver kunnen geraken in hun persoonlijke ontwikkeling.

Waar sta jij voor op ’s ochtends?

Nicolas Vyncke: Ik sta op ’s ochtends om met mijn talenten de wereld een beetje beter te maken. Ik ben heel dankbaar dat ik de kans krijg om dat te doen via het bedrijf dat ik geërfd heb van mijn ouders. Dat ik het mag doen samen met gepassioneerde mensen, is voor mij een groot privilege. Elke dag een beetje beter doen is mijn motto.

Ik hang soms ook wel eens in de touwen, een klant die klaagt, een project dat we verliezen of een medewerker die zijn ontslag geeft. Dan doe ik een rondje door het bedrijf. Ik maak een praatje met mijn medewerkers, vraag hoe het met hen gaat, waar ze mee bezig zijn. Als ik dan het vuur in hun ogen zie branden, leef ik weer op. 

Ben je gevoelig voor verwondering?  

Nicolas Vyncke: Absoluut. Ik ben continu nieuwsgierig en dus dikwijls heel verwonderd. Als ik in de natuur ben, verbaas ik mij steeds over hoe wonderlijk het leven in mekaar zit. Alles in de natuur heeft een reden, een oorzaak en een gevolg en dat lijkt allemaal vanzelf te gaan. Hoe er uit het lichaam van een spin een draadje komt dat sterker is dan staal en dat gemaakt is in een fabriekje van een millimeter groot. Als dan nog dat wandelend fabriekje met die draad een mathematisch perfect web begint te bouwen… Hoe doet die spin dat? Dat begrijpen we nog altijd niet als mens. 

Zeewier is nog zoiets wonderbaarlijks. Ongelofelijk hoe de zee en het hele mariene milieu reageert op veranderingen en uit zichzelf een evenwicht probeert te herstellen. Samen met mijn partner heb ik recent een Schots bedrijfje opgezet om zeewier te kweken in Schotse wateren. Omdat we geloven dat zeewier een belangrijk stukje van de puzzel is in het duurzaamheidsverhaal. Nog meer dan bomen is zeewier een spons voor CO2. Op grote schaal is zo’n onderwaterwoud een fantastische carbon catcher. Het is ook heel veelzijdig en wordt onder meer gebruikt in de meststoffen-, pharma- en voedingsindustrie. En de impact op de omgeving is nihil. Zeewier is een materiaal dat niets nodig heeft om te groeien, geen extra meststof, geen extra water. 

Met onze zeewierboerderij zitten we op het kruispunt van duurzaamheid, klimaat- en milieubewustzijn en ondersteuning van de lokale economie. Zo leidt verwondering dus ook tot maatschappelijk ondernemen. Soms past de puzzel wonderwel. 

Duurzaamheid of winst, is dat een dilemma? 

Nicolas Vyncke: Ik beschouw het als onze missie om te bewijzen dat je met duurzaamheid winst kan maken. Het is supersimpel: als je de wereld in beweging wil brengen, ‘you have to follow the money’. Door omstandigheden zijn de prijzen voor fossiele brandstof vorig jaar enorm gestegen. Wij werden plots overstelpt met vragen van grootverbruikers naar duurzame alternatieven. Niet omdat ze te veel CO2 uitstootten, maar omdat ze de rekening niet meer konden betalen. 

Als we erin slagen om aan te tonen dat het economisch voordeliger is om te kiezen voor duurzaamheid, dan zal de transitie vanzelf en heel snel gebeuren. De investeerders gaan waar de winsten gemaakt worden. Trouwens, de winst die je kan halen uit duurzame investeringen is meer dan puur economisch. Kijk naar ons milieu. De voorbije dertig jaar hebben we een belangrijke weg afgelegd, met milieuvriendelijke maar vaak onpopulaire maatregelen die op korte termijn niet altijd veel effect hadden. Maar vandaag zijn onze rivieren properder, is de lucht in de steden schoner en dat heeft een effect op de volksgezondheid en op het welzijn van de mensen. Niet meteen becijferbaar, maar de positieve impact is wel reëel. 

Wat heeft onze wereld nog nodig? 

Nicolas Vyncke: Veel meer geloof, hoop en liefde. Respect voor elkaar. Als er iets is waar ik me zorgen over maak dan is dat het groeiende individualisme in de Westerse wereld. We staan op onze rechten en willen die maximaal uitbuiten. We vergeten dat we ook plichten hebben. De gemeenschap als drager van het individu, onze zorg voor die gemeenschap, dat zijn we kwijt. We hebben in België fantastische wegen, schitterend onderwijs en een performante sociale zekerheid. We mogen er gerust ook eens bij stilstaan hoe goed er voor ons gezorgd wordt. En beseffen dat dat niet vanzelf komt, dat we daar ook ons steentje voor mogen bijdragen. 

Van onze leiders mogen we verwachten dat ze het goede voorbeeld geven. Bij een roedel wolven, bijvoorbeeld, loopt de leider altijd achteraan. Hij zorgt dat de troep veilig blijft. Dat is dienend en respectvol leiderschap, het leiderschap dat ik ook nastreef. Ik laat me inspireren door mijn collega’s, zij geven me energie. Elke medewerker drukt op zijn eigen unieke manier zijn stempel op het bedrijf. Ze zijn onmisbare radertjes die de boel draaiende houden. En ik passeer af en toe met mijn ‘oliepul’, zorg dat alles gesmeerd loopt. Ik inspireer, stuur bij en zet de koers uit, maar nooit alleen. 

Wat betekent geluk voor jou? 

Nicolas Vyncke: Geluk is in de eerste plaats het welzijn van de mensen die je liefhebt. Als het goed gaat met de mensen die je graag ziet, is het gemakkelijker om gelukkig te zijn. En soms overvalt het me gewoon, tijdens een wandeling of als ik aan het werk ben, dat besef: wow, ik ben gelukkig. Dat geluk zit hem dan in ogenschijnlijk kleine dingen. Als ik in de lente de krokussen en de narcissen zie uitkomen, bijvoorbeeld.

Geluk is ook heel relatief. Ik ben bestuurder in Gidts, een groep organisaties die kansen creëren met en voor mensen met een beperking. Als je ziet hoe gelukkig deze mensen kunnen zijn met oprechte aandacht, een kleine attentie, ondanks het feit dat ze een kruis dragen… Als we ons wat nederiger zouden opstellen, de lat minder hoog zouden leggen en zien wie en wat er zich in onze directe omgeving bevindt, dan blijkt geluk veel dichterbij te zijn dan we dachten. Gewoon nog maar tijd maken voor elkaar, dat is geluk. Je moet het alleen willen zien.