“Loslaten was geen ­makkelijke beslissing”

Joost Callens (Camino Group) maakt de balans op

In september 2023 vertrouwde Joost Callens zijn rol aan het hoofd van de Camino Group toe aan externe CEO Geert Pauwels. Na enkele maanden besturen in tandem volgt nu zijn officiële afscheid. Al blijft hij wel betrokken als voorzitter van de Raad van Bestuur. ”Ik kon mijn job als CEO in principe nog 10 jaar uitoefenen”, vertelt Joost, “maar ik wil me focussen op andere doelen, zowel voor Camino als persoonlijk. En ik wil de maatschappij iets teruggeven.” 

Na een voettocht van Petegem-aan-de-Leie naar Santiago de Compostella schreef je het boek ‘De zoekende leider’. Ben jij een zoeker?

Joost Callens: Ik ben zeker iemand die dingen, relaties, organisaties wil verbeteren en in vraag stelt. Ik stel ook mezelf voortdurend in vraag. Waarom voel ik de dingen die ik voel, wat triggert mij, waarom reageer ik zo en niet anders? Ik graaf graag verder en dieper. Dat doe ik ook in mijn relaties, in vriendschappen en met mijn kinderen. Misschien ben ik eerder een verdieper dan een zoeker. ‘Zoeker’ lijkt alsof ik streef naar iets wat altijd buiten handbereik ligt, alsof ik nooit tevreden ben. Terwijl ik voortdurend heel veel vind waar ik heel dankbaar voor ben. Ik vind veel mooie dingen in mensen, in het leven en in mezelf. Ik zoek én ik vind. (Lacht) 

Maar ik hou wel van beweging, ontwikkeling, evolutie. Dat ik nu een stap opzij zet als CEO van de Camino Group is ook deel van die evolutie. Ook loslaten is evolueren. Het was geen gemakkelijke beslissing. Ik ben niet meer betrokken in directievergaderingen, waar de belangrijke beslissingen genomen worden. Dat mis ik ergens wel. En vooral ook de mensen. Maar het hele leven is leren loslaten en ik voelde dat het nu het moment was. 

Kan jij goed gelukkig zijn?

Joost Callens: Ik denk het wel. Vroeger gaf ik mezelf soms een stiltedag cadeau. Dat waren altijd heel gelukkige momenten. Stil zijn en stil staan bij de dingen geeft je de ruimte om dankbaar te zijn, om te voelen wat echt telt. En dankbare mensen zijn vaak gelukkigere mensen. Net omdat ze zich bewust zijn van wat hen ontroert en verwondert.  

Ik heb ook veel geluk gehad. Ik ben geboren in een warm gezin, ik heb drie prachtige kinderen, een geweldige partner en een paar heel warme vriendschappen. In die zin ben ik een gelukkig mens. Maar dat is geluk hébben. Je kan heel veel geluk hebben en toch niet gelukkig zijn. Daar is toch een zeker talent voor nodig. Ik kan gerust nog wat meer leren genieten van de dingen. De dankbaarheid nog wat dieper laten inzinken.  

Mijn zoon Toon is een belangrijke leermeester voor mij. Hij is geboren met een verstandelijke beperking en heeft de bijzondere gave om permanent in het hier en nu te leven. Hij is gelukkig met heel kleine dingen. Mijn schoonzussen hebben allebei het syndroom van Down, ook zij zijn honderd procent authentiek, zij filteren niets. Van hen leer ik vriendelijkheid, spontaneïteit.

Wat heb je geleerd van je ouders? 

Joost Callens: Van mijn ouders heb ik mooie waarden meegekregen. Rechtvaardigheid, eerlijkheid, inzet. Maatschappelijk engagement. Ook hun liefdevolle relatie was een prachtig voorbeeld. Ze leven allebei nog, da’s een cadeau. 

Van mijn vader heb ik vertrouwen gekregen. Hij heeft het bedrijf destijds gestart en heeft dat toen toch maar in onze handen gelegd. Hij verstond blijkbaar de kunst van het loslaten. Hij gunde mij mijn eigen parcours, mijn eigen fouten en successen. Zijn vertrouwen heeft mij het nodige zelfvertrouwen gegeven om zijn positieve verwachtingen waar te maken. Het heeft me sterker gemaakt. Dat vertrouwen geef ik nu ook aan mijn kinderen. Ze hebben interesse in het bedrijf, we betrekken hen er ook bij. Misschien zetten ze vroeg of laat de stap, we zullen wel zien.

Wat is jouw grootste talent?

Joost Callens: Ik denk dat ik als ondernemer een talent heb om verbinding en daadkracht te combineren. Verbinding is geen wollige marketingpraat, het is een overtuiging. Alles begint bij mensen. Mensen die zichzelf kunnen zijn op het werk, die goed in hun job en in hun vel zitten en die zich geïntegreerd voelen in de groep, leveren gewoon betere resultaten. Als je je goed voelt vanbinnen, straal je dat uit naar buiten. En daar wordt het bedrijf beter van. Alleen ga je misschien sneller, zegt een Afrikaans spreekwoord, maar samen kom je verder. 

Een concreet voorbeeld. We hebben met de directie van Durabrik ooit aan paarden­coaching gedaan. We kregen de opdracht om een paard in de wei te zoeken en het in galop te laten lopen. Opvallend was hoe veel mensen die paarden probeerden mee te trekken met enkel daadkracht. Zonder succes, die dieren bleven stokstijf staan. Er was geen connectie. Als je eerst verbinding maakt met dat paard, dan heb je geen strakke teugels nodig om het paard in beweging te brengen. Beiden moeten dus aanwezig zijn, dat maakt je tot een sterke leider. 

Wat mag er op jouw grafsteen staan, hoe wil je graag herinnerd worden? 

Joost Callens: Een goeie vriend zei ooit: “Een echte schrijver moet een trilogie hebben. Je hebt al ‘De kwetsbare leider’ en ‘De zoekende leider’ geschreven, je volgende boek mag ‘De dansende leider’ heten.” Kwetsbaar, zoekend en dansend, dat zegt wel iets over wie ik ben als mens. Die kwetsbaarheid dat is jezelf durven zien en tonen zoals je bent. Jezelf in vraag durven stellen, en anderen aanmoedigen om dat ook te doen. Samen kwetsbaar zijn, dat creëert verbinding, veiligheid en oprechtheid. Zoekend omdat ik graag dieper graaf in mensen en relaties. En dansend omdat ik het leven ook graag omarm. Het is toch fantastisch om te mogen leven! Laten we het daar voorlopig op houden: Joost ­Callens, kwetsbare, zoekende, dansende mens. 

Waarover ben je bezorgd? 

Joost Callens: Ik ben wel bezorgd over de evolutie op wereldvlak. De oorlogen. De polarisatie. Er zijn nogal wat monsters aan het bewind die aan vrijheidsberoving doen. Dat is wel iets waar ik bang voor ben: vrijheidsberoving. Niet meer vrij mogen of kunnen spreken. Dat moet verschrikkelijk zijn. We beseffen soms niet hoe goed we het hebben binnen een democratie. Niet alles is perfect. Maar je wil niet leven in een totalitair regime waar je jezelf niet mag uitspreken. Vrijheidsberoving, daar moeten we ons hard tegen verzetten. 

Wat heeft de wereld nodig? 

Joost Callens: Vrede. Liefde. Daar moet ik niet lang over nadenken. Begrip, zorgzaamheid, solidariteit, dat heeft de wereld nodig. Minder ego en meer samen. De kracht van liefde is enorm. We moeten natuurlijk niet naïef zijn. Als er morgen een kernbom valt, dan ga je dat enkel met liefde niet overleven. Maar liefde is wel de tegenpool van oorlog en onderdrukking. Als je voortdurend in angst leeft, dan zwijg je op den duur bijna vanzelf. 

Maar als er miljoenen mensen op straat komen, gaan ze die dan allemaal opsluiten of doden? Als we wereldwijd collectief in verzet komen, zijn we dan niet sterker dan welke onderdrukking ook? We hebben moed nodig om collectief onze stem te laten horen voor meer solidariteit, voor meer empathie. Als wij uit ons land verdreven worden omdat er oorlog is, dan kun je toch enkel hopen dat er hulp is in omliggende landen. Je even in de plaats van de ander kunnen stellen, dat is empathie. Je gewoon even afvragen: hoe is dat voor een vluchteling, een jongere, een kansarme om in deze wereld te leven? We moeten beseffen dat die andere mens ook in de eerste plaats een méns is.

We oordelen allemaal veel te snel en te hard. De grote winst van persoonlijke ontwikkeling voor mij is dat het onze blik op de wereld verruimt. We zijn allemaal kwetsbare mensen die hetzelfde verlangen: een veilige plek, hoop, liefde. Als we dat beseffen, maakt dat ons vanzelf empathischer.