Waarom België steeds meer datacenters aantrekt

“We zijn niet blind voor de maatschappelijke bezorgdheden”

De exponentiële groei van AI verandert ook letterlijk onze leefomgeving, want in België worden steeds meer datacenters gebouwd. Deze grootschalige faciliteiten voor IT-infrastructuur zijn nodig om de toenemende vraag naar data-opslag te kunnen blijven beantwoorden. Tegelijk vergen ze heel wat energie. Deze sector investeert daarom in verduurzaming. “Eigenlijk wordt onze sector vooral uitgedaagd om transparanter te worden.”

De sterk toenemende vraag naar datacenters in België is een rechtstreeks gevolg van de explosieve groei van AI en cloudtoepassingen. De centrale locatie van België in Europa leidt daarbij tot stijgende interesse vanuit het buitenland. Zo bouwt Google bijvoorbeeld een nieuw datacenter in het Waalse Farciennes en plant ook Microsoft een verdere uitbouw van drie centra in de Brusselse rand. “In 2024 realiseerden we een groei van 10 procent aan IT-power voor alle Belgische datacenters samen. Voor 2025 verwachten we een groei van liefst 50 procent in opslagcapaciteit”, verduidelijkt Carole Santens, Managing Director van de Belgian Digital Infrastructure Association (BDIA).

Energievraag stijgt

Dat ons land interessant wordt bevonden voor deze grootschalige investeringen, heeft vooral te maken met de beschikbare energiecapaciteit. In de traditionele hotspots voor datacenters – Dublin, Londen, Amsterdam, Frankfurt – hebben ze geleid tot congestie op het net. Daarom besliste Amsterdam onlangs dat er tot 2035 geen nieuwe vergunningsaanvragen voor datacenters meer mogen worden ingediend. “Omdat de vraag naar nieuwe capaciteit wel sterk blijft toenemen, krijgen we als associatie dus steeds meer vragen over de Belgische markt”, aldus Santens. 

Deze evolutie zal de komende jaren hoe dan ook een grote impact hebben op de energievraag in ons land. Zo zullen, volgens een recent rapport van Boston Consulting Group (BCG), de Belgische datacenters tegen 2035 tot 5 keer meer elektriciteit gaan verbruiken. Naast energie verbruiken datacenters bovendien heel wat water voor de koeling van de apparatuur. Het Internationaal Energie Agentschap schat het wereldwijde waterverbruik van datacenters op zo’n 560 miljard liter water per jaar. Als gevolg van de AI-wedloop van de tech giganten verwacht men tegen 2030 zelfs een verdubbeling van dat verbruik.

Sector in volle beweging 

Wereldwijd groeien dus de bedenkingen over de klimaatimpact van de datacentergroei. De sector zelf wijst erop dat er massaal geïnvesteerd wordt in verduurzaming én dat de resultaten hiervan, zeker in Europa en België, al duidelijk zijn. “Nieuwe projecten worden ontworpen volgens de strengst geldende normen”, klinkt het bij Carole Santens. Dit betekent: zo efficiënt en dus energiezuinig mogelijk, ook op het vlak van water, en met een hergebruik van de geproduceerde restwarmte. 

“Duurzaamheid is volledig geïntegreerd in onze strategie”, bevestigt Laurens van Reijen, CEO van de Belgische datacentergroep LCL. “Zo investeerden we in drie eigen windmolens en 9.300 zonnepanelen. We beperken ons daarbij niet enkel tot zonnepanelen on-site. Voor vier van onze vijf datacenters maken we geen gebruik van water uit de omgeving, omdat we een beroep doen op luchtkoeling en gesloten watercircuits. Ook onze vijfde vestiging zal op termijn op die manier aangepast worden. Dat we duurzaamheid centraal stellen, is voor onze klanten een zeer belangrijk argument om met ons in zee te gaan.”

Eenzelfde verhaal weerklinkt bij Google. “In 2024 leverden de datacenters van Google ruim zes keer meer rekenkracht per eenheid elektriciteit dan vijf jaar geleden”, stelt woordvoerder Michiel Sallaets. “Ondanks de toenemende energievraag is de totale energie-uitstoot van Google in 2024 wereldwijd met 12 procent verminderd.” Hij wijst ook op de ambitie van een maximale inbedding in de lokale gemeenschap. “Dat is bijvoorbeeld het geval voor het datacenter in Farciennes, dat zo gebouwd wordt dat het klaar zal zijn voor warmteterugwinning. Het opvangen van warmte uit datacenters biedt op die manier een kans voor energiebesparing en een lokale bijdrage aan de energietransitie.” 

Momentum grijpen 

De centrale vraag in dit verhaal blijft: zullen de inspanningen om te verduurzamen voldoende blijken om de klimaatkost van de explosieve groei van deze sector op te vangen? Critici wijzen vooral op het feit dat de sterk gestegen energievraag de globale energietransitie bemoeilijkt. Tegelijkertijd wijzen experts op de grote efficiëntiewinsten die via technologie nog gerealiseerd zullen kunnen worden. Carole Santens van BDIA: “We zijn als sector niet blind voor de maatschappelijke bezorgdheden en wij proberen die volop te omarmen. Eigenlijk worden we vooral uitgedaagd om transparanter te worden.” Precies om proactiever te kunnen gaan communiceren, richtte LCL een neutraal platform op: Data Center University. “Hierin willen we vooral kennis en expertise ter beschikking stellen aan de brede samenleving”, aldus Laurens van Reijen, die ook wijst op de rol van Europa. “Onder invloed van Europese klimaatwetgeving hebben alle spelers in de industrie het Climate Neutral Data Centre Pact ondertekend, dat bepaalt dat providers van cloudinfrastructuur en datacenters in Europa al tegen 2030 klimaatneutraal moeten zijn.”

Kortom, hoewel de bedenkingen over de klimaatimpact van datacenters wereldwijd terecht zijn, biedt de vraag naar bijkomende infrastructuur heel wat kansen voor de Belgische operatoren om verder te vergroenen. “We kunnen ons profileren als voortrekkers van de duurzame datacenters en zo mee de Europese soevereiniteit verder onderstutten. Dat is een gedeelde verantwoordelijkheid van gebruikers, investeerders, bedrijven, politiek en netbeheerders. We voelen op het terrein dat de neuzen in dezelfde richting staan en geloven daarom rotsvast in dit toekomstbeeld”, besluit Carole Santens.